Wetgeving
Of een “Gamma” schuurtje een pand is hangt af van alle afbakeningskenmerken maar uiteindelijk komt het op twee zaken neer:
Is het bouwwerk duurzaam met de aarde verbonden?
- Is het bouwwerk volledig door wanden omsloten en heeft het een dichte dakconstructie?
We pellen de vragen één voor één af.
1. Is het bouwwerk duurzaam aan de aarde verbonden?
Om dat vast te kunnen stellen kijken we eerst wat de wetgeving daarover zegt, daarna kijken we of i de praktijkhandleiding nog extra duiding wordt gegeven.
Wat zegt de wet/catalogus?
- Is het bouwwerk duurzaam met de aarde verbonden? Een bouwwerk kan geen pand zijn als het naar aard en constructie als geheel verplaatsbaar is. Het is verplaatsbaar als het zonder scheiding van integrerende onderdelen die tezamen het bouwwerk vormen, kan worden aangevoerd, verplaatst of afgevoerd. Een subjectieve intentie tot duurzame aanwezigheid is niet doorslaggevend. …….ls duidelijk is dat een bouwwerk dat aan de definitie van een pand kan voldoen, slechts gedurende beperkte tijd zal bestaan, ligt opname in de registratie niet zonder meer in de rede.
Deze vraag is in basis tweeledig namelijk of het bouwwerk naar aard en constructie als geheel verplaatsbaar is en de vraag of het duidelijk is dat het bouwwerk slechts gedurende beperkte tijd zal bestaan.
Is het bouwwerk verplaatsbaar?
De catalogus geeft hierover geen verdere duiding en ook de praktijkhandleiding kent geen verdere interpretatie als het gaat om de vraag of “gamma” schuurtjes naar aard en constructie bedoeld zijn om als geheel te verplaatsen.
DATA-Kracht: Als we hier serieus naar kijken lijken we niet anders te kunnen concluderen dat deze schuurtjes naar aard en constructie niet bedoeld zijn om in zijn geheel te verplaatsen. Het kan vast wel maar tegenwoordig kunnen zelfs hele huizen in z’n geheel verplaatst worden. dat betekent niet dat zij naar aard en constructie bedoeld zijn om in zijn geheel te verplaatsen.
NOTE: in wet- en regelgeving en de praktijkhandleiding wordt niets gezegd over funderingen. Wel kan gesteld worden dat een gefundeerd schuurtje (en daarmee wordt niet een tegelvloer bedoeld waar het schuurtje op staat) per definitie niet verplaatsbaar en daarmee in aanmerking komt voor de eisen van een pand. Dat wil niet zeggen dat een ongefundeerd schuurtje wel verplaatsbaar is.
Is het duidelijk dat het bouwwerk slechts gedurende een beperkte tijd zal bestaan?
De catalogus geeft hierover geen verdere duiding maar in de praktijkhandleiding staat er in een artikel nog een interpretatie.
Als duidelijk is dat een bouwwerk dat aan de definitie van een pand kan voldoen, slechts gedurende zal bestaan, ligt opname in de registratie niet zonder meer in de rede.
Daarmee is het aan de bronhouder om in een dergelijke situatie te bepalen of opname in de registratie zinvol is. Dit kan zijn in de zin van de vindbaarheid van objecten (bijv. ten behoeve van openbare orde en veiligheid).
In gewone taal betekent dit:
DATA-Kracht: “Als het van te voren duidelijk is dat een bouwwerk maar tijdelijk blijft staan, is het niet vanzelfsprekend om het op te nemen in de officiële registratie.”
Zo kunnen tijdelijke panden als noodgebouwen in de BAG registratie worden opgenomen ten behoeve van bijvoorbeeld de vindbaarheid.
Nu rest de vraag nog of het bij schuurtjes van de voren duidelijk is dat deze slechts tijdelijk blijven bestaan. Deze tijdelijkheid wordt in de wet- en regelgeving en catalogus niet verder uitgewerkt en kan door elke gemeente anders worden bepaald.
DATA-Kracht: Bij schuurtjes is het van te voren niet duidelijk dat deze slechts tijdelijk blijven bestaan.
2. Is het bouwwerk volledig door wanden omsloten en heeft het een dichte dakconstructie?
Wat zegt de wet/catalogus?
In de catalogus vinden we daarover het volgende:
- Is het bouwwerk volledig door wanden omsloten en heeft het een dichte dakconstructie? Een pand moet bij de totstandkoming over de volledige hoogte zijn omsloten door wanden en een dichte dakconstructie hebben. …….. Een schuur of stal met openingen in de gevel op circa een meter hoogte wordt als volledig door wanden omsloten beschouwd. Een pand hoeft geen dichte vloerconstructie te hebben op het grensvlak met de bodem. Niet-afsluitbare openingen die permanent via de vloer in verbinding staan met buiten, zijn daarom toegestaan, bijvoorbeeld voor een trap of een andere voorziening voor verticaal verkeer of voor het open water in een botenhuis.
Definities uit NEN 2580:2007 zijn overgenomen met toestemming van NEN te Delft, Home – NEN
In de NEN 2580:2007 staat vervolgens het volgende over wat wanden zijn:
2.1.2 Een binnenruimte is in beginsel aan alle kanten omsloten door wanden over de volledige hoogte en voorzien van een dichte vloerconstructie aan zowel de onder- als bovenzijde. ……
Beweegbare delen in de gevel, het dak of de laagstgelegen vloer, zoals deuren en ramen, te openen lichtkappen en kruipluiken worden niet als permanente openingen beschouwd. Hetzelfde geldt voor ventilatieopeningen en -kanalen in de gevel, in het dak of in de vloer, zelfs als deze niet afsluitbaar zijn. Installatieruimten zoals bedoeld voor het stoken van aardgasapparatuur, containerruimten voor vuilnis of fietsenstallingen die volledig zijn omsloten maar wel continu door een ventilatierooster met buitenlucht worden geventileerd, moeten daarom als binnenruimten worden beschouwd.
2.1.3 Ruimten, die plaatselijk van de buitenlucht zijn gescheiden door een hek, roosterwerk of
gaasafzetting, zoals half verdiepte parkeergarages en opslagruimten voor gasflessen, worden
daarentegen (zie 2.1.2) wèl als gebouwgebonden buitenruimten opgevat.
DATA-Kracht: Op basis van de wetgeving kunnen we alleen maar concluderen dat houten schuurtjes panden zijn. Nergens staat iets over maatvoering of materiaal dat een houten schuurtje zou uitsluiten van opname.
Wat zegt de praktijkhandleiding?
Naast de tekst van de catalogus kent de praktijkhandleiding nog een verdieping en interpretatie over de beweegbare delen en de vloer. Maar deze informatie geeft verder geen ander inzicht op de wanden van schuurtjes.
DATA-Kracht: Op basis van wetgeving en praktijkhandleiding moet geconcludeerd worden dan deze schuurtjes met wanden omsloten zijn wat vereist is voor een BAG pand.
3. Conclusie: Zijn “Gamma” schuurtjes BAG panden volgens de wet BAG en praktijkhandleiding?
DATA-Kracht: Ja, Gamma schuurtjes zijn BAG panden volgens de wet- en regelgeving. Ze voldoen aan alle eisen van een pand.
Deze schuurtjes zijn duurzaam aan de aarde verbonden (naar aard en constructie niet bedoeld zijn om in zijn geheel te verplaatsen), het is van te voren niet duidelijk dat deze schuurtjes maar tijdelijk blijven bestaan en deze schuurtjes zijn met wanden omsloten.
4. Schuurtjes zijn geen uitzondering meer vanaf 1-7-2018 (BAG 2.0.)
Houten schuurtjes werden tot 2018 uitgezonderd van de BAG. Deze uitzondering is in 2018 met BAG 2.0. verdwenen. Schuurtjes die ontstaan zijn vóór 1-7-2018 hoeven volgens de implementatie-afspraken in het kwaliteitskader BAG niet met terugwerkende kracht opgenomen te worden in de BAG.
Doordat diverse uitzonderingen in het kader van de pandafbakening met de wetswijziging in 2018 zijn komen te vervallen, is het zo dat nu meer bouwwerken voldoen aan de panddefinitie dan het geval was voor de wetswijziging. Dit geldt met name voor bijgebouwen (‘schuurtjes’). Gezien het geringe informatiekundige belang van bijgebouwen voor afnemers en het feit dat de kans groot is dat de nieuwe ‘gebouw’-definitie binnen de (aankomende) samenhangende objectenregistratie wederom zal worden aangescherpt, hoeven (oude) bijgebouwen op dit moment niet met terugwerkende kracht volgens de vigerende regels te worden afgebakend. De achterliggende gedachte hierbij is om bronhouders niet met onnodig werk op te zadelen. Het alsnog opnemen van schuurtjes mag uiteraard wel, bijvoorbeeld op het moment dat dit efficiënter is bij het uitvoeren van mutatiedetectietrajecten of in het kader van de inrichting van de kwaliteitszorg bij bronhouders. Pagina 19 van 21
In 2018 is daarmee al onderkent dat schuurtjes door het vervallen van de uitzonderingregel panden werden.
DATA-Kracht: Tot 2018 werden deze schuurtjes in de BGT opgenomen als “overig bouwwerk van het type schuur”. Na de invoering van BAG 2.0 werden ze panden en waren ze geen “overig bouwwerk van het type schuur” meer, waardoor ze in de BGT niet meer van andere panden te onderscheiden waren. Dit wilde men voorkomen, daarom zijn er werkafspraken gemaakt. Zie hier. voor meer informatie over die werkafspraak.
De speciale aandacht voor deze schuurtjes in het BAG kwaliteitskader (implementatie-afspraken) en de afspraken van Geonovum om het verschil tussen panden en schuurtjes in de BGT zichtbaar te houden na de invoering van BAG 2.0, onderbouwen dat deze “Gamma” schuurtjes vanaf 2018 als pand in de BAG moeten worden opgenomen.
5. Wat doen gemeenten?
Anno 2026 gaan gemeenten erg verschillend om met de schuurtjes. Uit bouwjaren onderzoek uit 2025 blijkt dat vanaf 2020 veel gemeenten meer kleine pandjes opnemen. Slechts bij een klein deel van de gemeenten blijven de aantallen kleine pandjes in verhouding laag.
Als we kijken naar de percentages kleine pandjes (< 4m2) ten opzichte van het totaal aantal panden dan zien we dat de meeste gemeenten minder dan 1% kleine pandjes hebben.
